Toprak Ana

Toprak Ana, Cengiz Aytmatov'un insanın doğa, toprak ve insan ilişkisini derinlemesine işlediği bir eser. Bunu Abdurrahman Türkoğlu tarzında bir senaryoya dönüştürmek için şu adımları izleyebiliriz:

1. Mekan ve Zaman Tasarımı:

   • Mekan: Hikâye Konya’nın kırsalında, eski bir köyde geçebilir. Taş evler, sonsuz bozkır ve meşe ağaçları ile çevrili bir köy.
   • Zaman: Selçuklu sonrası Osmanlı'nın geçiş döneminde, çiftçi bir ailenin hayatta kalma mücadelesi üzerinden işlenebilir.

2. Ana Karakterler:

   • Toprak Ana (orijinalde Tolgonay): Kadın kahraman, Anadolu’nun bereket sembolü gibi. Fedakâr, çalışkan ve evlatlarına düşkün.
   • Sadık Bey: Toprak Ana'nın kocası, toprakla özdeşleşmiş bir çiftçi.
   • Yusuf ve Emine: Toprak Ana’nın genç oğulları. Toprağı işlemek için idealleri olan, ancak savaş yüzünden köyden ayrılmak zorunda kalan karakterler.
   • Abdurrahman: Hikayede derviş veya bilge bir karakter. Toprak Ana’ya yol gösterir, bilgelik ve sabır dersleri verir.

3. Konflikt ve Çatışmalar:

   • Köyde kuraklık baş gösterir ve halk arasında toprakla bağ kopma noktasına gelir.
   • Yusuf ve Emine, köylerini kurtarmak için savaşmaya veya yeni bir yöntem aramaya çıkarlar. Ancak yolları ayrılır, biri toprağı terk etmeyi seçerken diğeri toprağa bağlı kalır.
   • Toprak Ana’nın acısı, oğullarının savaşta veya başka zorluklarla kaybolmalarıdır. Ancak bu kaybı toprakla olan bağıyla aşmaya çalışır.

4. Metaforik Ögeler:

   • Toprak: Anavatan ve ana rahmi olarak sembolize edilir. Karakterlerin psikolojik ve manevi yolculukları toprağın döngüsüyle paralel ilerler.
   • Derviş Abdurrahman: Toprak Ana’ya sabır, şükür ve hikmet yollarını anlatan figürdür. Doğanın insan üzerindeki etkilerini tasavvufî bir dille açıklar.

5. Senaryo Yapısı:

   • Açılış Sahnesi: Konya’nın taş bir köyünde şafak vakti, Toprak Ana’nın bir dua ile sabahı karşılaması. Çocuklarının savaş için hazırlık yaptığı bir sahne.
   • Gelişme: Kuraklık, ekonomik zorluklar, savaşın köydeki etkisi. Toprak Ana’nın aile bireylerini kaybetmesi.
   • Doruk Nokta: Toprak Ana’nın toprağa sarıldığı, ağladığı sahnede derviş Abdurrahman ona “Toprak seni terk etmez; sabret” der.
   • Sonuç: Bir süre sonra yağmur yağar. Yeni bir tohum ekilir, genç bir çocuk (torunu) geleceğin umudu olarak köye döner.

6. Dil ve Üslup:

   • Anadolu Türkçesi ve yerel deyimlerle süslenmiş diyaloglar.
   • Abdurrahman Türkoğlu tarzında tasavvufî ifadeler ve ağır bir lirizm.,

Başlık: Ana ve Toprak

Tür: Kısa Film
Süre: 10-15 dakika
Mekan: Konya’nın bozkırları, terkedilmiş bir köy, köydeki eski bir değirmen.
Zaman: Cumhuriyetin ilk yılları.

Sahneler

1. Sahne: Açılış (Sabahın Sessizliği)

• Görüntü: Bozkırın sessizliği. Rüzgarın hafifçe savurduğu samanlar. Kameramız geniş açıyla Konya'nın taş evlerini ve kurumuş tarlaları gösterir.

• Ses: Dış sesle Toprak Ana’nın duası:

  • "Toprağım, beni duy. Ben seni bırakmadım, sen de beni bırakma. Yağmurunla can ver, güneşinle doyur."

• Karakter: Toprak Ana (60’larında, elleri nasırlı, yüzünde derin çizgiler). Bir avuç toprağı eline alıp koklar.

• Kamerada onun gözlerindeki umut ve hüzün birleşir.

2. Sahne: Derviş ile Karşılaşma

• Toprak Ana, köyün terk edilmiş değirmenine gider. Eski bir taş değirmen; içinde Derviş Abdurrahman’ı (uzun sakallı, ince yapılı, 50’lerinde bir adam) görür.
• Diyalog:
  • Toprak Ana: "Köyümüzün suyu çekildi derviş. Toprak bize küstü."
  • Derviş Abdurrahman: "Toprak küsmez Ana, insan küser. Toprağa dönersen, o seni yine bağrına basar."
  • Toprak Ana: "Ne yapacağım? Tohum ekemem, yağmur yok!"
  • Derviş Abdurrahman: "Önce yüreğine yağmur yağdıracaksın."
• Derviş, ona bir kese içinde eski bir buğday tohumu verir.

3. Sahne: Toprakla Buluşma

• Toprak Ana, elindeki tohumu alır ve kurumuş tarlanın ortasına gider. Ellerini açıp dua eder.
• Hareket: Toprağı elleriyle kazmaya başlar. Çatlamış toprak serttir, ama o durmaz. Çevrede rüzgar hızlanır, kara bulutlar belirir.

4. Sahne: Yağmur ve Umut

• Gök gürler. İlk yağmur damlası Toprak Ana’nın yüzüne düşer. O anda kahkaha ile ağlamaya başlar. Ellerindeki tohumları toprağa bırakır.
• Görüntü: Yağmur hızlanır, toprak suyu emer. Toprak Ana yere kapanır, elleriyle toprağı okşar.

5. Sahne: Final (Yeni Hayat)

• Aradan birkaç ay geçer.
• Görüntü: Çekim geniş açılıdır. Eskiden çatlamış olan tarlalar şimdi yemyeşil olmuştur.
• Toprak Ana, tarlanın ortasında, yeşil başaklar arasında yürür. Yanında torunu (8 yaşlarında bir kız çocuğu) vardır.
• Çocuk sorar:
  • Çocuk: "Babam neden gitti, ana?"
  • Toprak Ana: "Gitti, ama toprak burada. Toprak bizi bırakmaz. Sen, toprakla büyüyeceksin yavrum."
• Kamera uzaklaşır. Anne ve torun, tarlanın ortasında bir noktaya dönüşür.

Son Yazı:

"Toprak, insanın anasıdır. Ona nasıl davranırsan, seni öyle büyütür."

• Ses: Hafif ney ezgisi ve rüzgar sesi.

2. Sahne: Derviş ile Karşılaşma

Diyalog:

• Toprak Ana: "Köyümüzün suyu çekildi derviş. Toprak bize küstü."

  • Farsça: "آب دهکده‌مان خشک شده است، درویش. زمین از ما قهر کرده است."
  • Transkripsiyon: Āb-e dehkade-mān khoshk shode ast, dervish. Zamin az mā qahr karde ast.

• Derviş Abdurrahman: "Toprak küsmez Ana, insan küser. Toprağa dönersen, o seni yine bağrına basar."

  • Farsça: "زمین قهر نمی‌کند، مادر. انسان قهر می‌کند. اگر به زمین بازگردی، او تو را دوباره در آغوش می‌گیرد."
  • Transkripsiyon: Zamin qahr nemikonad, mādar. Ensān qahr mikonad. Agar be zamin bāzgardī, ū to rā dobāre dar āghoosh migirad.

• Toprak Ana: "Ne yapacağım? Tohum ekemem, yağmur yok!"

  • Farsça: "چه کنم؟ نمی‌توانم بذر بکارم، باران نیست!"
  • Transkripsiyon: Che konam? Nemitavānam bazr bekāram, bārān nist!

• Derviş Abdurrahman: "Önce yüreğine yağmur yağdıracaksın."

  • Farsça: "اول باید باران را در قلبت ببارانی."
  • Transkripsiyon: Avval bāyad bārān rā dar qalbet bebārānī.

4. Sahne: Yağmur ve Umut

Diyalog:

• Toprak Ana: "Yağmur! Toprağım, duy beni! Sana can veren geri döndü."
  • Farsça: "باران! زمینم، صدایم را بشنو! کسی که به تو جان می‌دهد بازگشته است."
  • Transkripsiyon: Bārān! Zaminam, sedāyam rā beshnav! Kasi ke be to jān midahad bāzgasht ast.

5. Sahne: Final (Yeni Hayat)

Diyalog:

• Çocuk: "Babam neden gitti, ana?"

  • Farsça: "مادر، چرا پدرم رفت؟"
  • Transkripsiyon: Mādar, charā pedaram raft?

• Toprak Ana: "Gitti, ama toprak burada. Toprak bizi bırakmaz. Sen, toprakla büyüyeceksin yavrum."

  • Farsça: "او رفت، اما زمین اینجاست. زمین ما را ترک نمی‌کند. تو با زمین بزرگ خواهی شد، عزیزم."
  • Transkripsiyon: Ū raft, ammā zamin injāst. Zamin mā rā tark nemikonad. To bā zamin bozorg khāhī shod, azizam.